Eylül ayı dünya genelinde Alzheimer Farkındalık Ayı olarak belirlenmiştir. Biz de bu vesileyle bu hastalık hakkında önemli konulardan bahsetmek ve farkındalık oluşturmayı amaçlıyoruz. Alzheimer Hastalığı halk arasında Demans Hastalığı veya Bunama olarak bilinir. Unutkanlık hastalığı tabirini de duyuyoruz. Ancak bilinmelidir ki; her unutkanlık demans hastalığı demek değildir. Özellikle yaş ilerledikçe unutkanlık şikâyeti doğal olarak artmaktadır. Unutkanlık demans hastalığının ilk belirtilerinden birisi olabileceği ihtimali de unutulmamalıdır.
Dünya’da 55 milyondan fazla insanda demans hastalığı teşhisi konulmuş durumda ve bu sayının 30 yıl sonra 3 katına kadar çıkabileceği belirtilmektedir. Özellikle 65 yaş üzerindeki hastalarımızda demans hastalığı daha sık görülmektedir. Her beş yılda bir görülme sıklığı ikiye katlanırken, 85 yaş üstü hastalarda bu oran %30-50 arasında seyretmektedir. Ülkemiz yaşlanan bir nüfusa sahiptir. Bu nedenle ilerleyen yıllarda demans hastalığı tanısıyla daha çok karşılaşılması kaçınılmazdır.
Demans hastalığı tanısının, kesin ve tam bir tedavisi bulunmamaktadır. Ancak erken evrede tanı koyarak hastalığın ilerlemesini yavaşlatılabilir, hastanın daha konforlu bir hayata sahip olması sağlanabilir. İleri yaş, genetik yatkınlık, hipertansiyon, diyabet, düşük eğitim düzeyi, ağır beyin travması, tedavi edilmemiş uzun süreli depresyon, ağır yas dönemleri ve uzun dönemli hastaneye yatış demans hastalığına yol açan önemli faktörlerdir.
Bu şikâyetlerden dolayı hasta ve hasta yakınlarının demans hastalığı açısından farkındalık sahibi olmaları son derece önemlidir. Tabi ki unutkanlık faktörü en çok bilinen şikâyettir. Özellikle yeni anı oluşturmada sorunlarla başlar. Kısa dönemli hafızada zayıflama gözlemlenir. Hasta askerlik anısını anlatabilir, ilkokul öğretmenini hatırlayabilir, ancak dün eve gelen misafirini hatırlayamaz. Bu tür bir unutkanlık biz uzmanlar olarak tanımızı koymada çok önemli bir belirteçtir.
Hasta eğer aynı şeyleri gün içinde defalarca soruyorsa, sorduğunu unutuyorsa veya cevapları unutuyorsa hafıza sorununu gösterir. Aynı şekilde hastanın günlük yaşamındaki işlevselliği de göz önünde bulundurulmalıdır. Öz bakımını sağlamakta sorun oluyor mu? kıyafetleri temiz mi? Örneğin önceden yemek yapabiliyorken artık yapamıyorsa, bu önemli bir belirtidir. Para hesabı tutabiliyor mu? evdeki eksikleri fark edebiliyor mu? market/pazar alışverişi yapabiliyor mu? önceden bildiği yerlere kaybolmadan gidebiliyor mu? Mesela namaz kılan bir hasta için namazını rahat ve doğru kılıyor mu? Camiye önceki dönemlerde olduğu gibi tek başına gidebiliyor mu? yoksa yardımla mı gidiyor? Hasta hiç kayboldu mu? Evde tuhaf davranışları var mı? Mesela ayakkabısını buzdolabına koyuyor mu? Konuşurken kelimeleri unutuyor mu? konuşulan konuyu unutuyor mu? Hasta sürekli gördüğü komşusunu arkadaşlarını unutuyor mu? yazı yazabiliyorken artık yazmakta güçlük çekiyor mu? Günü, ayı, yılı biliyor mu? Basit atasözlerinin anlamını biliyor mu? Çevreye ve olaylara karşı ilgisi azaldı mı? Tamirat, araba kullanma, dikiş dikme gibi hobilerini artık yapmak istemiyor mu? Ev ile ilgili sorumluluklarından vazgeçmeye başladı mı?
Eğer bu sorulardan birine veya birkaçına EVET diyorsanız, Nöroloji Uzmanına mutlaka muayene olmanızı öneriyoruz.