Hasta Hakları Yönetmeliği 01.08.1998 tarihli 23420 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yürürlüğe giren Hasta Hakları Yönetmeliği gereği, gerekli uygulamaların sağlanması için Konya Şehir Hastanesi Hasta Hakları Birimi 05.08.2020 tarihinde kurulmuştur.
Yönetmelik çerçevesinde; temel insan haklarının sağlık hizmetleri sahasındaki yansıması olan ve başta Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda, diğer mevzuatta ve milletlerarası hukuki metinlerde kabul edilen “ hasta hakları” nı somut olarak göstermek ve sağlık hizmeti verilen bütün kurum ve kuruluşlarda ve sağlık kurum ve kuruluşları dışında sağlık hizmeti verilen hallerde, insan haysiyetine yakışır şekilde herkesin “ hasta hakları” ndan faydalanabilmesine, hak ihlallerinden korunabilmesine ve gerektiğinde hukuki korunma yollarını fiilen kullanabilmesine dair usul ve esasları düzenlemek amaçlanmıştır. Bu usul ve esaslar doğrultusunda hastaların hakları şunlardır :
1 - Adalet ve Hakkaniyete Uygun Olarak Hizmetten Faydalanma Hakkı :Hasta, adalet ve hakkaniyet ilkeleri çerçevesinde sağlıklı yaşamanın teşvik edilmesine yönelik faaliyetler ve koruyucu sağlık hizmetleri de dahil olmak üzere, sağlık hizmetlerinden ihtiyaçlarına uygun olarak faydalanma hakkına sahiptir.
2 - Sağlık Kuruluşunu Seçme ve Değiştirme Hakkı : Hasta; tabi olduğu mevzuatın öngördüğü usul ve şartlara uyulmak kaydı ile, sağlık kurum ve kuruluşunu seçme ve seçtiği sağlık kuruluşunda verilen sağlık hizmetinden faydalanma hakkına sahiptir. Mevzuat ile belirlenmiş sevk sistemine uygun olmak şartı ile hasta sağlık kuruluşunu değiştirebilir.
3 - Personeli Tanıma, Seçme ve Değiştirme Hakkı : Hastaya talebi halinde, kendisine sağlık hizmeti verecek veya vermekte olan tabiplerin ve diğer personelin kimlikleri, görev ve unvanları hakkında bilgi verilir. Mevzuat ile belirlenmiş usullere uyulmak şartı ile hastanın, kendisine sağlık hizmeti verecek olan personeli serbestçe seçme, tedavisi ile ilgilenen tabibi değiştirme hakkı vardır.
4 - Öncelik Sırasının Belirlenmesini İsteme Hakkı : Sağlık kuruluşunun hizmet verme imkanlarının yetersiz veya sınırlı olması sebebiyle sağlık hizmeti talebi zamanında karşılanamayan hallerde, hastanın, öncelik hakkının tıbbi kriterlere dayalı ve objektif olarak belirlenmesini istemek hakkı vardır. Acil ve adli vak'alar ile yaşlılar ve ( Değişik ibare:RG-16/1/2019-30657 ) engelliler hakkında öncelik sırasının belirlenmesinde ilgili mevzuat hükümleri uygulanır.
5 - Tıbbi Gereklere Uygun Teşhis, Tedavi ve Bakım Hakkı : Hasta, modern tıbbi bilgi ve teknolojinin gereklerine uygun olarak teşhisinin konulmasını, tedavisinin yapılmasını ve bakımını istemek hakkına sahiptir.
6 - Tıbbi Gereklilikler Dışında Müdahale Yasağı : Teşhis, tedavi veya korunma maksadı olmaksızın, ölüme veya hayati tehlikeye yol açabilecek veya vücut bütünlüğünü ihlal edebilecek veya akli veya bedeni mukavemeti azaltabilecek hiçbir şey yapılamaz ve talep de edilemez.
7 - Ötenazi Yasağı: Ötenazi yasaktır. Tıbbi gereklerden bahisle veya her ne suretle olursa olsun, hayat hakkından vazgeçilemez. Kendisinin veya bir başkasının talebi olsa dahil, kimsenin hayatına son verilemez.
8 - Tıbbi Özen Gösterilmesini İsteme Hakkı: Personel, hastanın durumunun gerektirdiği tıbbi özeni gösterir. Hastanın hayatını kurtarmak veya sağlığını korumak mümkün olmadığı takdirde dahi, ıstırabını azaltmaya veya dindirmeye çalışmak zorunludur.
9 - Bilgi İsteme Hakkı : Hastanın sağlık hizmet ve imkanının neler olduğunu öğrenmeye ve sağlık durumu ile ilgili her türlü bilgiyi isteme hakkı vardır. Hastaya veya yakınlarına, hastanın sağlık durumu hakkında bilgi verilip verilmemesi, belirtilen şartlar çerçevesinde tabibinin takdirine bağlıdır.
10 - Bilgilerin Gizli Tutulmasını İsteme Hakkı : Sağlık hizmetinin verilmesi sebebiyle edinilen bilgiler, kanun ile müsaade edilen haller dışında, hiçbir şekilde açıklanamaz.
11 - Kayıtları İnceleme ve Kayıtların Düzeltilmesini İsteme Hakkı : Hasta, sağlık durumu ile ilgili bilgiler bulunan dosyayı ve kayıtları, doğrudan veya vekili veya kanuni temsilcisi vasıtası ile inceleyebilir ve bir suretini alabilir. Hasta; sağlık kurum ve kuruluşları nezdinde bulunan kayıtlarında eksik, belirsiz ve hatalı tıbbi ve şahsi bilgilerin tamamlanmasını, açıklanmasını, düzeltilmesini ve nihai sağlık durumu ve şahsi durumuna uygun hale getirilmesini isteyebilir.
12 - Mahremiyete Saygı Gösterilmesi : Hastanın, mahremiyetine saygı gösterilmesi esastır. Hasta mahremiyetinin korunmasını açıkça talep de edebilir. Her türlü tıbbi müdahale, hastanın mahremiyetine saygı gösterilmek suretiyle icra edilir.
13 - Rıza Olmaksızın Tıbbi Ameliyeye Tabi Tutulmama Hakkı : Kanunda gösterilen istisnalar hariç olmak üzere, kimse, rızası olmaksızın ve verdiği rızaya uygun olmayan bir şekilde tıbbi ameliyeye tabi tutulamaz. Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ameliyata, cumhuriyet savcısının talebi üzerine yapılabilir.
14 - Hastanın Rızası ve İzin : Tıbbi müdahalelerde hastanın rızası gerekir. Hasta küçük veya mahcur ise velisinden veya vasisinden izin alınır. Hastanın, velisinin veya vasisinin olmadığı veya hazır bulunamadığı veya hastanın ifade gücünün olmadığı hallerde, bu şart aranmaz.
15 - Tedaviyi Reddetme ve Durdurma Hakkı : Kanunen zorunlu olan haller dışında ve doğabilecek olumsuz sonuçların sorumluluğu hastaya ait olmak üzere; hasta kendisine uygulanması planlanan veya uygulanmakta olan tedaviyi reddetmek veya durdurulmasını istemek hakkına sahiptir. Bu halde, tedavinin uygulanmamasından doğacak sonuçların hastaya veya kanuni temsilcilerine veyahut yakınlarına anlatılması ve bunu gösteren yazılı belge alınması gerekir.
Herkesin, sağlık kurum ve kuruluşlarında güvenlik içinde olmayı bekleme ve bunu istemek hakları vardır.
17 - Dini Vecibeleri Yerine Getirebilme ve Dini Hizmetlerden Faydalanma Hakkı : Sağlık kurum ve kuruluşlarının imkanları ölçüsünde hastalara dini vecibelerini serbestçe yerine getirebilmeleri için gereken tedbirler alınır.
18 - İnsani Değerlere Saygı Gösterilmesini İsteme ve Ziyaretçi Kabul Hakkı :Sağlık hizmetlerinde görev alan bütün personel; hastalara, yakınlarına ve ziyaretçilere güler yüzlü, nazik, şefkatli ve sağlık hizmetleri ile ilgili mevzuat ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde davranmak zorundadır.
19 - Refakatçi Bulundurma : Muayene ve tedavi sırasında hastaya yardımcı olmak üzere; mevzuatın ve kurum imkanlarının elverdiği ve hastanın sağlık durumunun gerektirdiği ölçüde, tedaviden sorumlu olan tabibin uygun görmesine bağlı olarak, refakatçi bulundurulması istenebilir.
20 - Müracaat, Şikayet ve Dava Hakkı : Hastanın ve hasta ile ilgili bulunanların, hasta haklarının ihlali halinde, mevzuat çerçevesinde her türlü müracaat, şikayet ve dava hakları vardır. Tutuklu ve hükümlerin sağlık kurum ve kuruluşlarında muhafazaları ile ilgili özel mevzuat hükümleri saklıdır.
Hastanın sağlık kuruluşuna başvurmadan önce veya başvurduktan sonraki süreçte yerine getirmesi gereken bazı sorumluluklar bulunmaktadır.
( Madde 42/A – (Ek:RG-8/5/2014-28994)
Hasta sorumlulukları şu şekildedir; Hastanın Uyması Gereken Kurallar :
1.Genel Sorumluluklar
- Hastalarımız kendi sağlık durumlarına dikkat etmek ve sağlık durumu hakkında verilen tavsiyelere uymaktan sorumludur.
- Basit durumlarda kendi kişisel bakımlarını yapmaktan sorumludur.
2.Sosyal Güvenlik Durumu
- Hastalarımız sağlık, sosyal güvenlik ve kişisel bilgilerindeki değişiklikleri zamanında bildirmekten sorumludur.
3. Sağlık Çalışanlarını Bilgilendirme
- Hastalarımız yakınma, geçirilen hastalıkları, herhangi bir tedavi görüp görmediği, eğer varsa kullanılan ilaçlar ve tüm sağlığıyla ilgi bilgileri tam ve eksiksiz bir şekilde bildirmekle sorumludur.
- Hastalarımız sağlık kuruluşumunuz kural ve uygulamalarına uymakla sorumludur.
- Hastalarımız Sağlık Bakanlığı ve ilgili sosyal güvenlik kurumlarınca belirlenen sevk zincirine uymaktan sorumludur.
- Hastalarımız tedavi ve bakım sürecinde sağlık çalışanları ile işbirliği içinde olmaktan sorumludur.
- Hastalarımız hastane personelinin, diğer hastaların ve ziyaretçilerin haklarına saygı göstermekten sorumludur.
- Hastalarımız verilen randevunun tarih ve saatine uymaktan ve değişiklikleri ilgili yere bildirmekten sorumludur.
4. Hastane Kurallarına Uyma
- Hastalarımız sağlık kuruluşumunuz kural ve uygulamalarına uymakla sorumludur.
- Hastalarımız Sağlık Bakanlığı ve ilgili sosyal güvenlik kurumlarınca belirlenen sevk zincirine uymaktan sorumludur.
- Hastalarımız tedavi ve bakım sürecinde sağlık çalışanları ile işbirliği içinde olmaktan sorumludur.
- Hastalarımız hastane personelinin, diğer hastaların ve ziyaretçilerin haklarına saygı göstermekten sorumludur.
- Hastalarımız verilen randevunun tarih ve saatine uymaktan ve değişiklikleri ilgili yere bildirmekten sorumludur.
5.Tedavisi ile ilgili önerilere uyma
- Hastalarımız tedavisi ve ilaçlarla ilgili tavsiyeleri dinlemek, verilen tedavi ile ilgili önerilere uymak, tedaviye uyum sağlanamaması durumunda, durumu sağlık çalışanına bildirmekten sorumludur.
- Hastalarımız uygulanacak tedaviyi reddetmesi veya önerilere uymamasında dolayı doğacak sonuçlardan sorumludur.
08 Ağustos 2023